Doğal Sabun Nedir
Doğal sabun dendiğinde akla gelen ilk şey, sabunu oluştururken kullanılan malzemelerin hepsinin doğal yollarla elde edilir olmasıdır. Peki, doğal ne demektir? En basit haliyle bu soruya şöyle bir cevap verilebilir: Eğer malzeme bir bitkiyse ya da bitkiden elde ediliyorsa, sebzeyse, mineralse, hayvanlardan elde ediliyorsa (bal ya da süt gibi) o zaman doğaldır. Bu durumda zeytinyağı gibi zeytinden elde edilen bir ürünün sabunda kullanımı saflık ve doğallık açısından uygundur.
Eğer yapay olarak bir ürün elde ediliyorsa, bu o ürünün doğal olmadığı anlamına gelir. Laboratuvarda sentez yoluyla yapılan sabunlar genellikle “doğal” diye gösterilir ve “doğal” diye tabir edilen mika minerali ve yine “doğal” adı altında pazarlanmaya çalışan suni kokularla güzelleştirilir. Eğer içeriğindeki maddeler bir bitki değilse ya da bitkiden elde edilmiyorsa, bu sabunları tercih etmemenizde yarar var.
Doğal sabun market sabunundan daha mı iyi?
El yapımı sabunlar, sabun yapım sürecinin bir yan ürünü olan ve cildi nemlendiren gliserini içerir ve cildimiz için faydalıdır. Gliserin havadaki nemi cildinize hapsetmenize yardımcı olan bir maddedir. Marketlerden aldığınız sabunlar gliserin içermez, bu yüzden cildinizi kuru bırakır ve tahriş eder. Üstelik gerçek sabun olmadıkları için, içerisinde bulundurdukları deterjanlar cildinizin kendi doğal yağını da yok eder. Fazla köpürsün diye ya da kalıba döküldüğünde daha kalın dursun diye sabunların içine onlarca kimyasal madde eklenmektedir. Buna ek olarak bazı üreticiler, marketlerde satılan sabunların içindeki gliserini çıkarıp losyon ve krem üretiminde kullanıyorlar. Nedeni çok zekice: Üretici bir kalıp sabunda buluşan özellikleri (temizlemek ve nem vermek) iki ayrı ürüne ayırıyor (sabun ve krem), böylece daha fazla para kazanıyor!
Markette satılan sabun cildime zarar verir mi?
Büyük sabun ve cilt bakımı ürünü üreticileri paraben gibi sentetik koruyucular kullanabiliyor, bu da göğüs kanserine yol açıyor. Sodyum lauril sülfat (SLS ya da kimya diliyle SELES) ise sabunun ekstra köpüklü olmasına neden olur, ama ne uğruna? Bu madde de hormonlarımızla oynuyor. Bunların kullanımı sadece fabrika sahibinin işine yarıyor, bizim sağlığımıza değil.
İnsanların market sabunlarının kullanılması sonucunda ortaya çıktığına inandığı bazı cilt problemleri şunlardır:
- Hassaslaşan cilt
- Gül hastalığı
- Çatlaklar
- Kronik kuru cilt
- Kaşıntı ve pullanma
- Tahriş ve kızarıklık
Yine bu sorunları sabunla çözdüğünü söyleyen insanlar da var ama doğal el yapımı sabunlarla! Hassas bir cildiniz varsa ya da elinizdeki çatlaklardan kurtulamıyorsanız bol yağlı, nemlendiricili bir doğal sabun derdinize çare olabilir.
Doğada sabun var mı?
Ağaçlardan kalıp sabun ya da şişelenmiş sıvı sabun toplayamayacağımız bir gerçek fakat doğada da sabuna benzer bir madde olan saponin içeren bazı bitkiler bulunmaktadır. Sabun olmasa bile, elinizi ya da kıyafetlerinizi saponinle yıkayabilirsiniz. Örnek verecek olursak Sabunotu (Saponaria oficinalis) çiçek ve yapraklarını elinizde ezip ovuşturursanız temizlik için kullanılabilir bir madde saldığını görürsünüz, aynı şey avize ağacı kökü ve at kestanesi çekirdeği için de geçerli. Hatta at kestanesini narin kilim ve halıları, kıyafetleri yıkamada kullanabilirsiniz.
Mercimek pişirdiyseniz yıkarken oluşan baloncukları görmüşsünüzdür. Yani mercimekte de saponin vardır. Günümüzde hala Hindistan’da mercimek suyunu saç yıkamada kullanıyorlar.
Kısacası doğada sabun olmasa bile sabunun yerine kullanılabilecek maddeler bulunmakta. Peki siz hangisini seçiyorsunuz: Tamamen doğal, nemlendirici bir sabun mu yoksa banyonuza havan ve tokmakla çeşitli bitkileri götürmek mi?
Sabunla saçımı yıkayabilir miyim?
Sabun yapmaya başladığımdan beri en çok karşılaştığım soru budur. Sabunun amacı saç temizliği olmasa bile sabunu şampuan olarak kullanıp başarılı sonuçlar alınabilir. Ya da kalıp sabun değil de yine doğal sıvı sabun (isterseniz buna şampuan diyelim) yapılarak kullanılması da mümkün. Fakat yine de saçınızı sabunla yıkamadan önce göz önünde bulundurmanız gereken birkaç nokta bulunmakta:
- Saç uzunluğu
- Deri hassasiyeti
- Su kalitesi
- Teknik
- Saçın önceden yıkandığı ürün
Vücudunuz yerine saçınızı sabunla yıkamayı tercih ediyorsanız şunu bilmenizde fayda var: Sabun tüm vücudunuzu temizleyebilir ama tüm saçınızı temizleyemez. Özellikle sert su kullanıyorsanız sıkıntı yaşayabilirsiniz çünkü sert sudaki mineraller sabunla etkileşime geçerek saçta temizlenmemiş ve yağlı bir his bırakabilir.
Bu sorun saçı basit bir asidik çözelti ile durulayarak çözülebilir. 2 yemek kaşığı sirkeyi (30 ml kadar) 1 litre suyla karıştırın ve saçınızı yıkarken yanınıza alın. Sabunlama işlemi bittikten sonra saçınızı sirkeli suyla duruladığınızda tüm kalıntılardan kurtulursunuz. Eğer saçınız uzunsa malzemeleri iki katına çıkarabilirsiniz. Saçınız birbirine dolaşmışsa açma işlemini sirkeli suyla yapmak iyi bir fikir olabilir. Söylediğim 2 yemek kaşığı sirke sadece size rehberlik etmek için, daha fazla ya da daha az kullanabilirsiniz. Daha fazla sirke daha fazla yumuşaklık demek, tabii bir noktaya kadar. Saçınızda asla direkt olarak sirke kullanmayın, çünkü sirke saçınızı sabundan daha da çok kurutacaktır. Eğer inat eder de ilk zamanlardaki sıkıntılara katlanırsanız bir süre sonra saçtaki tüm kimyasal ya da doğal olmayan diyelim artıklar temizlenir ve sabunla yıkadığınızda artık ilave hiç bir işleme gerek kalmadan saçınız yumuşacık ve “ahenkle dans eder” hale gelir.
Saçı sirkeli suyla duruladıktan sonra tekrar saf suyla durulayıp durulamamak size kalmış. Bazıları sirkenin kokusundan rahatsız olduğu için iki kez durulamayı tercih ediyor ama sizin içiniz rahat olsun, saçınız kuruduğunda sirke kokusundan eser bile kalmıyor.
“Peki ne sirkesi kullanacağım?” diyenlere de cevap verelim. Saç yıkamak için genelde elma sirkesi kullanılıyor fakat tüm sirke türleri işe yarayacaktır. Elma sirkesinin saçı çok kuruttuğunu söyleyenler beyaz üzüm sirkesi tercih edebilir. Saç deriniz çok kaşınıyor, saçınız çok kuruyor ve elektrikleniyorsa sirkeli suyun içine bal da ilave edebilirsiniz ama balın suyla tamamen karıştığından emin olun. Bal, sirke kokusunun daha çabuk gitmesine de yardımcı olacaktır.
Tatlı (yumuşak) suda böyle bir sorun görülmeyecektir, saçınızı gönül rahatlığıyla sabunla yıkayıp ardından suyla durulayabilirsiniz. Ama yine de saçınızın nasıl görüneceği ya da sizin saçınızla ilgili nasıl hissedeceğiniz yukarıda belirttiğimiz faktörlere göre olacaktır.
Saçınızda sabun kullanmadan önce kullandığınız madde, bir alışma sürecinden geçmenize neden olabilir. Market şampuanları ve saç kremleri içerisinde bulunan silikondan dolayı saç derisinde tabaka bırakır ve saçınızı sabunla yıkamadan önce bu tabakayı temizlemeniz gerekir. Yukarıda açıkladığımız asitli durulama bu süreçte size yardımcı olabilir ve 1 ila 30 yıkama arası saçınız fazla kuru ya da fazla yağlı olabilir. Merak etmeyin, bunun düzelmesi için ihtiyacınız olan tek şey zaman!
Bir diğer önemli kısım ise sabunu saçınıza nasıl uyguladığınız, yani tekniğiniz. Sabunu elinizle köpürtüp saç derisine sürebilirsiniz ya da direkt olarak sabun kalıbını saçınızda kullanabilirsiniz. Saçınızın uçlarını sabunlamanıza gerek yok çünkü zaten durularken akan suyla beraber temizlenecektir, saç uçlarını yıkamak saça zarar verebilir ve saçı düğümlendirebilir.
Umarım “Saçımı sabunla yıkayabilir miyim?” sorunuza cevap almışsınızdır ama şunu aklınızdan çıkarmayın: Sabun saç yıkamaya gelince bazı insanlarda maalesef işe yaramıyor. Ama siz yine de doğal sabunlara bir şans verin derim.
Kaynakça: Mavili Kapı